5 nguyên tắc cơ bản của ISO 14001:2015

Hệ thống Quản lý môi trường EMS theo ISO 14001:2015 được ban hành tập trung mạnh mẽ vào tư duy dựa trên rủi ro và cải tiến liên tục. Bộ tiêu chuẩn này được xây dựng dựa trên 5 nguyên tắc cơ bản. Việc doanh nghiệp tuân thủ những nguyên tắc này có thể giúp cho doanh nghiệp xây dựng được tốt hệ thống EMS và nhanh chóng đạt được chứng nhận. Bài viết này, cùng SQC CERTIFICATION đi tìm hiểu chi tiết về những nguyên tắc này.

---

Tiêu chuẩn ISO 14001:2015 không đưa ra các “nguyên tắc” một cách chính thức như ISO 9001 (với 7 nguyên tắc quản lý chất lượng), nhưng trong quá trình triển khai và áp dụng hệ thống quản lý môi trường (EMS – Environmental Management System), có thể rút ra các nguyên tắc cốt lõi sau đây:

Nguyên tắc 1: Xây dựng Chính sách Môi trường

Nguyên tắc đầu tiên này ISO 14001 có nêu rõ tổ chức cần thiết lập một chính sách môi trường rõ ràng và phù hợp với quy mô cũng như đặc thù hoạt động của mình. Khi xây dựng chính sách này, cần đảm bảo các yếu tố sau:

• Phạm vi áp dụng phải bao quát toàn bộ hoạt động, sản phẩm và dịch vụ của tổ chức.
• Cam kết cải tiến liên tục và ngăn ngừa ô nhiễm môi trường.
• Tiêu chuẩn ISO 14001:2015 cần phải tuân thủ đầy đủ các quy định pháp luật liên quan đến môi trường.
• Xác định trách nhiệm của tổ chức trong việc thiết lập và xem xét định kỳ các mục tiêu và chỉ tiêu môi trường.
• Khuyến khích sự tham gia của toàn thể nhân viên trong việc thực hiện chính sách môi trường.
• Chính sách ban hành cần thiết phải được công khai để thể hiện cam kết minh bạch với cộng đồng và các bên liên quan.

Nguyên tắc 2: Lập Kế hoạch Môi trường

Tổ chức ISO 14001:2015 cần thiết phải tiến hành áp dụng hệ thống quản lý môi trường theo ISO 14001:2015 cần xây dựng kế hoạch hành động cụ thể, đồng thời xác định và đánh giá các tác động môi trường liên quan đến hoạt động của mình. Việc lập kế hoạch nên được bao gồm:

• Nhận diện tất cả các khía cạnh môi trường có thể phát sinh từ hoạt động sản xuất – kinh doanh.
• Đánh giá và xác định các tác động đáng kể nhất, từ đó xây dựng biện pháp kiểm soát hiệu quả.
• Đảm bảo các tác động môi trường được so sánh và đối chiếu với yêu cầu của pháp luật, để luôn duy trì sự tuân thủ.

Về các tác động của môi trường cần thiết phải được phân loại thành các nhóm như:

• Phát thải vào không khí
• Xả thải ra nguồn nước
• Chất thải rắn và chất thải nguy hại thải ra đất
• Tiêu thụ tài nguyên tự nhiên (như nước, điện, dầu nhiên liệu, nguyên liệu thô…)

Bên cạnh đó, tổ chức của bạn cần thiết lập mục tiêu và chỉ tiêu môi trường cụ thể, từ đó triển khai thành các dự án và chương trình quản lý môi trường. Trong mỗi chương trình, cần xác định rõ:

• Mục tiêu hiện tại và kỳ vọng đạt được
• Người chịu trách nhiệm thực hiện
• Nguồn lực cần thiết
• Thời hạn và tiến độ cụ thể
• Việc lập kế hoạch không chỉ giúp kiểm soát rủi ro môi trường mà còn thúc đẩy cải tiến hiệu suất môi trường một cách bền vững.

---

>>> Đánh giá rủi ro môi trường trong ISO 14001:2015

Nguyên tắc 3: Giám sát và Kiểm soát việc Thực hiện

Tổ chức của bạn cần thiết lập và duy trì quy trình bằng văn bản hệ thống EMS theo ISO 14001:2015. Việc này nhằm theo dõi, đo lường các hoạt động có thể xảy ra để giúp gây ra các tác động của môi trường một cách đáng kể nhất. Việc tổ chức của bạn sử dụng các thiết bị đo lường cần phải đảm bảo được hiệu chuẩn định kỳ đồng thời hồ sơ hiệu chuẩn cũng như các dữ liệu về môi trường cần phải được lưu trữ một cách đầy đủ.

Khi phát hiện sự không phù hợp, tổ chức phải thực hiện các biện pháp khắc phục và phòng ngừa, đồng thời thiết lập hệ thống theo dõi để đánh giá hiệu quả của các hành động này.

Hệ thống quản lý môi trường (EMS) theo bộ tiêu chuẩn ISO 14001:2015 cần phải tuân thủ theo các yêu cầu có tuân thủ. ISO 14001:2015 cần được đánh giá thông qua các cuộc đánh giá nội bộ. Kết quả này giúp các tổ chức của bạn có thể có được báo cáo cho lãnh đạo cấp cao để đảm bảo việc ra quyết định phù hợp.

Nguyên tắc 4: Rà soát của Lãnh đạo

Lãnh đạo cấp cao có trách nhiệm định kỳ xem xét lại hệ thống quản lý môi trường (EMS) nhằm đánh giá mức độ phù hợp, đầy đủ và hiệu quả của hệ thống, dựa trên các tiêu chí đã được xác định trước đó.

Kết quả của việc rà soát cần được ghi nhận thành hồ sơ, làm cơ sở cho việc lập kế hoạch và theo dõi các hành động cải tiến, xử lý điểm không phù hợp hoặc khắc phục các thiếu sót đã được phát hiện.

---

Nguyên tắc 5: Thực hiện và Vận hành

Để cho hệ thống EMS theo ISO 14001:2015 có thể hoạt động một cách hiệu quả thì tổ chức của bạn cần phải:

• Xác định một rõ trách nhiệm và quyền hạn trong quản lý môi trường.
• Tổ chức của bạn cần phải chỉ định người có trách nhiệm đảm bảo hệ thống EMS được triển khai một cách hiệu quả nhất.
• Cung cấp đào tạo thích hợp cho nhân sự để nâng cao nhận thức và năng lực quản lý môi trường.
• Tổ chức của bạn cần phải thiết lập các cơ chế trao đổi thông tin nội bộ và bên ngoài nhằm đảm bảo truyền  đạt kịp thời và chính xác các vấn đề về môi trường.

Bên cạnh đó, tổ chức cần xây dựng và triển khai đầy đủ các tài liệu quản lý môi trường, bao gồm:

• Sổ tay EMS
• Quy trình vận hành và kiểm soát
• Hướng dẫn ứng phó khẩn cấp và các hướng dẫn khác liên quan đến hoạt động môi trường.

Đặc biệt, cần xác định các đơn vị hoặc hoạt động có tác động môi trường đáng kể và áp dụng các biện pháp kiểm soát phù hợp để giảm thiểu rủi ro. Tổ chức cũng phải chủ động đánh giá các tình huống khẩn cấp và tai nạn tiềm ẩn, từ đó thiết lập các phương án ứng phó kịp thời và hiệu quả nhằm bảo vệ con người và môi trường.

---

>>> Chứng chỉ ISO 14001 có thời hạn bao lâu?

Dịch vụ chứng nhận ISO 14001:2015 tại SQC CERTIFICATION

---

Hãy để SQC Certification Vietnam giúp doanh nghiệp bạn chạm tới những tiêu chuẩn quốc tế một cách chuyên nghiệp và bền vững.

• Hotline: 0936396611
• Website: https://sqccert.com.vn/
• ĐĂNG KÝ NGAY: https://forms.gle/ydn9rzk5H7jrrf9g9