Tiêu chuẩn SOC 2: Hệ thống Báo cáo về kiểm soát rủi ro

Trong thời đại số, khi các doanh nghiệp ngày càng phụ thuộc vào internet và dữ liệu lớn, việc bảo vệ thông tin khách hàng trở thành ưu tiên hàng đầu. Không chỉ cần bảo mật hệ thống nội bộ, doanh nghiệp còn phải đảm bảo các nhà cung cấp dịch vụ bên ngoài cũng tuân thủ các tiêu chuẩn an ninh nghiêm ngặt. SOC 2 – một tiêu chuẩn do AICPA phát triển – ra đời để đáp ứng yêu cầu đó, giúp đánh giá các biện pháp kiểm soát nội bộ liên quan đến bảo mật, tính sẵn sàng, toàn vẹn dữ liệu, tính bảo mật và quyền riêng tư. Bài viết này SQC Certification xin chia sẻ đến bạn về bộ tiêu chuẩn SOC 2 và các nội dung có liên quan.

---

TIÊU CHUẨN SOC LÀ GÌ?

SOC hay Báo cáo về kiểm soát rủi ro (Service Organsation Control) là các tiêu chí để quản lý dữ liệu khách hàng, được Viện Kế toán Công Chứng Hoa Kỳ (AICPA) ra mắt vào năm 2011, dựa trên năm “nguyên tắc dịch vụ tin cậy”.

Chứng nhận SOC là chứng nhận về mức độ tuân thủ của một nhà cung cấp thông qua hệ thống và quy trình hiện có dựa trên 5 nguyên tắc tin cậy mà SOC đưa ra.

Bộ tiêu chuẩn SOC có chia ra làm 3 loại là SOC 1, SOC 2 và SOC 3 để giúp doanh nghiệp đáp ứng các tiêu chuẩn AICPA, xây dựng lòng tin và đảm bảo tuân thủ quy định.

Video giới thiệu tiêu chuẩn SOC 2

Kết nối với chuyên gia

---

TIÊU CHUẨN SOC 2 LÀ GÌ?

SOC 2 (viết tắt của Service Organization Control 2) là một tiêu chuẩn kiểm toán do AICPA (Hiệp hội Kế toán Công chứng Hoa Kỳ) phát triển, nhằm đánh giá mức độ kiểm soát nội bộ của các tổ chức cung cấp dịch vụ, đặc biệt là các dịch vụ liên quan đến công nghệ thông tin và điện toán đám mây.

Nói một cách cơ bản, thì bộ tiêu chuẩn SOC2 có bao gồm 5 nguyên tắc để đánh giá độ tin cậy về dịch vụ quản lý dữ liệu khách hàng. Mục tiêu của SOC2 là đảm bảo rằng các nhà cung cấp dịch vụ quản lý dữ liệu sẽ bảo mật cả thông tin của công ty lẫn khách hàng của công ty đó.

TUÂN THỦ SOC 2 LÀ GÌ?

Tiêu chuẩn SOC 2 có đưa ra một khuôn khổ bảo mật và hoạt động kiểm tra xem công ty và tổ chức của bạn có tuân thủ các yêu cầu của SOC 2 hay không. SOC 2 xác định các yêu cầu để quản lý và lưu trữ dữ liệu khách hàng dựa trên năm Tiêu chí dịch vụ tin cậy (TSC):

• Bảo vệ
• Khả dụng
• Xử lý toàn vẹn
• Bảo mật
• Sự riêng tư

Trong quá trình kiểm toán SOC 2 , một kiểm toán viên độc lập sẽ đánh giá tình hình bảo mật của công ty liên quan đến một hoặc tất cả các Tiêu chí dịch vụ tin cậy này. Mỗi TSC có các yêu cầu cụ thể và công ty sẽ áp dụng các biện pháp kiểm soát nội bộ để đáp ứng các yêu cầu đó.

TSC bảo mật luôn được bao gồm trong quá trình kiểm toán SOC 2, trong khi bốn TSC còn lại là tùy chọn. Bảo mật cũng được gọi là Tiêu chí chung vì nhiều tiêu chí bảo mật được chia sẻ giữa tất cả các Tiêu chí dịch vụ tin cậy.

---

ĐÁNH GIÁ SOC 2 LÀ GÌ?

• Không đủ điều kiện: Công ty đã vượt qua cuộc đánh giá.
• Đạt yêu cầu: Công ty đã vượt qua, nhưng có một số lĩnh vực cần chú ý.
• Nhược điểm: Công ty không vượt qua được cuộc đánh giá.
• Tuyên bố từ chối đưa ra ý kiến: Đánh giá viên không có đủ thông tin để đưa ra kết luận công bằng.

PHÂN BIỆT ĐƯỢC SOC I VÀ SOC 2

Như trên chúng tôi đã chia sẻ thì bộ tiêu chuẩn SOC có 3 loại khác nhau là SOC 1, SÓC 2, SOC 3. Tuy nhiên sẽ thường sử dụng SOC 1 và SOC 2 nhiều nhất. Hai loại này có những sự khác nhau riêng biệt như sau:

• Loại I: mô tả hệ thống của một nhà cung cấp và xem liệu thiết kế của họ có phù hợp để đáp ứng các nguyên tắc tin cậy liên quan hay không.
• Loại II: mô tả hiệu suất vận hành của những hệ thống đó. Với SOC2 là báo cáo phổ biến và được yêu cầu rộng rãi hiện nay, được yêu cầu bởi hầu hết khách hàng trong nước và quốc tế.

	SOC 1	SOC 2
Định nghĩa	Báo cáo về kiểm soát nội bộ liên quan đến báo cáo tài chính của khách hàng.	Báo cáo đánh giá cho các tổ chức dịch vụ là đáng tin cậy. Tập trung quản lý người dùng, quản lý tổ chức, kiểm soát quy trình, dịch vụ liên quan đến tính bảo mật, tính sẵn sàng, tính toàn vẹn, tính bí mật của tổ chức.
Mục tiêu	Xử lý và bảo vệ thông tin khách hàng trong toàn bộ quy trình kinh doanh và công nghệ thông tin.	Đảm bảo rằng nhà cung cấp dịch vụ quản lý dữ liệu một cách an toàn để bảo vệ lợi ích của tổ chức và quyền riêng tư của khách hàng. Đối với các doanh nghiệp chú trọng đến bảo mật, tuân thủ SOC 2 là một yêu cầu tối thiểu khi xem xét một nhà cung cấp SaaS.
Tác dụng	Giúp các công ty hiểu được tác động của các biện pháp kiểm soát của tổ chức cung cấp dịch vụ đối với báo cáo tài chính của họ.	Giúp giám sát các tổ chức dịch vụ, kế hoạch quản lý nhà cung cấp, quy trình quản trị nội bộ doanh nghiệp, quản lý rủi ro cũng như giám sát quy định.

---

ĐỐI TƯỢNG ÁP DỤNG TIÊU CHUẨN SOC 2

Bộ tiêu chuẩn SOC 2 hiện nay được thiết kế dành cho các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ sử dụng hoặc xử lý dữ liệu của khách hàng, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghệ và dịch vụ kỹ thuật số. Cụ thể, các tổ chức sau đây thường là đối tượng cần hoặc nên tuân thủ SOC 2:

1. Các công ty SaaS (Software-as-a-Service)

Những doanh nghiệp được dựa trên các nền tảng cung cấp dịch vụ phần mềm qua internet lưu trữ và xử lý lượng lớn dữ liệu người dùng – bộ tiêu chuẩn SOC 2 giúp đảm bảo khách hàng rằng hệ thống của bạn an toàn và đáng tin cậy.

2. Nhà cung cấp dịch vụ điện toán đám mây

Các dịch vụ như lưu trữ, xử lý dữ liệu trên cloud (Amazon Web Services, Microsoft Azure, Google Cloud,…) cần chứng minh tính bảo mật và tính sẵn sàng của hệ thống.

3. Doanh nghiệp cung cấp dịch vụ IT, BPO, hoặc xử lý dữ liệu thuê ngoài

Những doanh nghiệp có xử lý dữ liệu thay mặt cho khách hàng, việc tuân thủ các bộ tiêu chuẩn SOC 2 được coi là bằng chứng rằng dữ liệu được quản lý an toàn và tuân thủ các nguyên tắc kiểm soát chặt chẽ.

4. Các công ty Fintech, công nghệ ngân hàng, bảo hiểm

Với các tổ chức xử lý thông tin tài chính hoặc thông tin cá nhân nhạy cảm cần chứng minh khả năng bảo mật, toàn vẹn và tuân thủ quyền riêng tư.

5. Tổ chức khởi nghiệp đang tìm kiếm đầu tư hoặc hợp tác lớn

Việc có chứng nhận SOC 2 giúp doanh nghiệp sớm xây dựng uy tín, từ đó dễ dàng hơn trong việc thu hút khách hàng doanh nghiệp hoặc các quỹ đầu tư lớn.

Kết nối với chuyên gia

---

5 NGUYÊN TẮC TUÂN THỦ SOC 2

---

LỢI ÍCH KHI DOANH NGHIỆP CÓ TIẾN HÀNH ÁP DỤNG SOC 2 

Hiện nay các doanh nghiệp công nghệ thông tin có sử dụng đến nhiều hệ thống dữ liệu đều có thể tiến hành áp dụng và tuân thủ SOC 2. Việc  mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho doanh nghiệp, đặc biệt trong môi trường kinh doanh kỹ thuật số và phụ thuộc vào dữ liệu như hiện nay. Dưới đây là các lợi ích nổi bật:

1. Tăng niềm tin từ khách hàng và đối tác

SOC 2 chứng minh rằng doanh nghiệp có hệ thống kiểm soát nội bộ vững chắc để bảo vệ dữ liệu khách hàng. Đây là yếu tố quan trọng giúp tăng sự tin tưởng từ khách hàng, đối tác và các bên liên quan.

2. Nâng cao lợi thế cạnh tranh

Với việc các doanh nghiệp tham gia trong ngành công nghệ thông tin như SaaS, công nghệ, tài chính,… việc có báo cáo SOC 2 giúp doanh nghiệp nổi bật hơn so với đối thủ chưa đạt chứng nhận, đặc biệt trong các quy trình đấu thầu hoặc ký kết hợp đồng lớn.

3. Giảm thiểu rủi ro an ninh thông tin

Việc tiêu chuẩn SOC 2 có đưa ra những yêu cầu doanh nghiệp xác định, quản lý và cải tiến các biện pháp bảo mật, đồng thời có thê giúp cho doanh nghiệp có thể phát hiện và xử lý các lỗ hổng trước khi chúng bị khai thác.

4. Tuân thủ pháp lý và hợp đồng

Hiện nay có nhiều tổ chức, khu vực pháp lý yêu cầu các nhà cung cấp dịch vụ tuân thủ các tiêu chuẩn bảo mật nhất định. Bộ tiêu chuẩn SOC 2 có thể giúp cho các tổ chức, doanh nghiệp có thể đáp ứng được tốt tất cả các điều khoản pháp lý hoặc yêu cầu hợp đồng liên quan đến bảo vệ dữ liệu.

5. Tối ưu hóa quy trình và kiểm soát nội bộ

Quá trình chuẩn bị cho tiêu chuẩn SOC 2 giúp doanh nghiệp rà soát lại toàn bộ quy trình bảo mật, từ đó cải tiến hiệu quả hoạt động và giảm thiểu sai sót trong quản trị hệ thống.

6. Bảo vệ danh tiếng doanh nghiệp

Một vụ vi phạm dữ liệu có thể gây thiệt hại hàng triệu đô và hủy hoại uy tín thương hiệu. Tuân thủ tiêu chuẩn SOC 2 giúp giảm thiểu nguy cơ này, đồng thời truyền tải thông điệp rằng doanh nghiệp nghiêm túc trong việc bảo vệ dữ liệu khách hàng.

Kết nối với chuyên gia

---

NHỮNG CÂU HỎI THƯỜNG GẶP VỀ TIÊU CHUẨN SOC 2

SOC 2 là gì?

Bộ tiêu chuẩn SOC 2 chính là một trong những bộ tiêu chuẩn về việc bảo mật cũng như và tuân thủ do Viện Kế toán Công chứng Hoa Kỳ (AICPA) phát triển, nhằm giúp các tổ chức cung cấp dịch vụ đảm bảo rằng dữ liệu của khách hàng được bảo vệ trước các rủi ro truy cập trái phép, lỗ hổng bảo mật hay thất thoát thông tin. Báo cáo SOC 2 thường được yêu cầu bởi khách hàng và đối tác của các nhà cung cấp dịch vụ thuê ngoài như một bằng chứng cho việc tổ chức đã triển khai đầy đủ hệ thống kiểm soát nhằm bảo vệ thông tin quan trọng.

Nội dung đánh giá SOC 2 gồm những gì?

Quy trình đánh giá tiêu chuẩn SOC 2 thường được thực hiện bởi một đánh giá viên CPA được chứng nhận, bao gồm việc kiểm tra tính phù hợp và hiệu quả hoạt động của các biện pháp kiểm soát mà tổ chức đã triển khai. Quá trình này bao gồm thử nghiệm hệ thống, xem xét tài liệu chứng cứ và phỏng vấn các thành viên trong tổ chức. Báo cáo cuối cùng sẽ đưa ra đánh giá về mức độ tuân thủ của tổ chức đối với các tiêu chí thuộc “Dịch vụ đáng tin cậy” mà tổ chức đã lựa chọn.

SOC 2 có bắt buộc không?

Dù tiêu chuẩn SOC 2 không phải là yêu cầu bắt buộc theo luật như HIPAA hay GDPR, nhưng nhiều khách hàng và đối tác sẽ xem đây là điều kiện tiên quyết để hợp tác. Việc có báo cáo SOC 2 không chỉ giúp tạo dựng niềm tin mà còn mở rộng cơ hội kinh doanh trong các lĩnh vực yêu cầu tiêu chuẩn bảo mật cao.

Đối tượng nào cần tuân thủ SOC 2?

Bộ tiêu chuẩn SOC 2 này có tiến hành áp dụng cho bất kỳ doanh nghiệp cũng như các tổ chúc có cung cấp dịch vụ có liên quan đến việc lưu trữ, xử lý cũng như truyền tải hệ thống dữ liệu khách hàng và đặc biệt là các tổ chức, doanh nghiệp cung cấp dịch vụ đám mây. SaaS, trung tâm dữ liệu, và các tổ chức BPO.

Thời gian thực hiện kiểm toán SOC 2 là bao lâu?

Thời gian hoàn tất một cuộc kiểm toán SOC 2 phụ thuộc vào nhiều yếu tố như mức độ sẵn sàng của hệ thống kiểm soát nội bộ, lịch trình của đơn vị kiểm toán, và khả năng dành thời gian của tổ chức dịch vụ. Trong một số trường hợp lý tưởng, quy trình có thể được thực hiện trong vài tuần, tuy nhiên, thông thường cần khoảng 40–80 giờ làm việc (trong năm đầu tiên) để chuẩn bị và hợp tác cùng kiểm toán viên.

Báo cáo SOC 2 có hiệu lực trong bao lâu?

Báo cáo SOC 2 Loại II thông thường có chu kỳ cập nhật hàng năm, với phạm vi đánh giá kéo dài 12 tháng. Một số tổ chức mới có thể bắt đầu bằng báo cáo SOC 2 Loại I để chứng minh mức độ sẵn sàng và sau đó chuyển sang Loại II trong các lần kiểm toán tiếp theo – hoặc có thể được yêu cầu trực tiếp báo cáo Loại II theo yêu cầu từ phía khách hàng.

Làm sao để đảm bảo tính chính xác của báo cáo SOC 2?

Cả đơn vị kiểm toán và tổ chức được kiểm toán đều cần xác nhận tính chính xác của báo cáo trước khi phát hành. Ban quản lý doanh nghiệp nên rà soát kỹ các phần mô tả quy trình (Phần III) và nội dung các biện pháp kiểm soát (Phần IV) để đảm bảo tính minh bạch và nhất quán với thực tế hoạt động của tổ chức.

Không có báo cáo SOC 2 sẽ ảnh hưởng như thế nào?

Việc không có báo cáo SOC 2 có thể khiến doanh nghiệp đánh mất nhiều cơ hội hợp tác – đặc biệt là với các đối tác trong ngành có yêu cầu cao về bảo mật thông tin. Ngoài ra, việc trả lời các bảng câu hỏi đánh giá bảo mật do khách hàng đưa ra có thể trở nên phức tạp và tiêu tốn nhiều thời gian nếu thiếu báo cáo SOC 2 làm căn cứ xác minh.

---

>>> Các bước xây dựng áp dụng tiêu chuẩn SOC 2

---

DỊCH VỤ CHỨNG NHẬN SOC 2 TẠI SQC CERTIFICATION