Tiêu chuẩn SOC 2 dành cho các công ty SaaS

Hiện nay các tổ chức cung cấp phần mềm Saas phát triển khá nhanh và mạnh tại Việt Nam. Với số lượng doanh nghiệp thành lập ngày một nhiều cho thấy đây là một ngành khá tiềm năng và có cơ hội phát triển tại Việt Nam. Để các doanh nghiệp ngành này hội nhập phát triển thì việc tổ chức của bạn có hệ thống bảo mật thông tin chặt chẽ sẽ được coi là điểm cộng lớn trong mắt đối tác. Chứng nhận SOC 2 được coi là một trong những bằng chứng mạnh mẽ giúp doanh nghiệp bạn nhận được cái gật đầu của các khách hàng và đối tác. Bài viết này SQC Certification sẽ chia sẻ cho bạn về Tiêu chuẩn SOC 2 dành cho các công ty SaaS


Tiêu chuẩn SOC 2
Tiêu chuẩn SOC 2 dành cho các công ty SaaS

Các công ty cung cấp phần mềm Saas 

Công ty SaaS là công ty cung cấp phần mềm dưới dạng dịch vụ (Software as a Service – viết tắt là SaaS). Thay vì bán phần mềm để khách hàng tải về và cài đặt trên máy tính, các công ty SaaS cung cấp phần mềm thông qua internet – thường là dưới dạng ứng dụng web hoặc nền tảng trực tuyến.

Đặc điểm của công ty SaaS:

  • Mô hình kinh doanh dựa trên đăng ký (subscription):
  • Người dùng trả phí hàng tháng hoặc hàng năm để sử dụng phần mềm.
  • Lưu trữ trên đám mây (cloud-based):
  • Dữ liệu và phần mềm được lưu trữ trên máy chủ của công ty, không cần cài đặt thủ công.
  • Cập nhật liên tục & tự động:
  • Công ty SaaS có thể cập nhật phần mềm mà không cần khách hàng can thiệp.
  • Khả năng mở rộng và truy cập mọi nơi:
  • Người dùng có thể truy cập dịch vụ từ bất kỳ thiết bị nào có internet.

Có thể thấy được các công ty cung cấp phần mềm SaaS hiện nay cực kì phát triển và chiếm một phần khá lớn trong các doanh nghiệp ngành CNTT hiện nay trên thế giới và tại Việt Nam.

Tiêu chuẩn SOC 2


SOC 2 là gì?

Tiêu chuản SOC 2 là một tiêu chuẩn đánh giá an ninh thông tin, được sử dụng để kiểm tra cách các công ty sử dụng điện toán đám mây trong việc xây dựng hệ thống kiểm soát nội bộ và bảo vệ dữ liệu khách hàng. Tiêu chuẩn này được phát triển bởi Viện Kế toán Công chứng Hoa Kỳ (AICPA) và hiện nay rất phổ biến trong các doanh nghiệp công nghệ, đặc biệt là các công ty SaaS hoạt động trong lĩnh vực B2B.

SOC 2 xoay quanh 5 nguyên tắc cốt lõi gọi là Tiêu chí Dịch vụ Tin cậy (Trust Services Criteria – TSC), bao gồm: Bảo mật, Khả dụng, Toàn vẹn trong xử lý, Bảo mật thông tin và Quyền riêng tư.

Khi một doanh nghiệp xây dựng và triển khai đầy đủ các biện pháp kiểm soát theo các tiêu chí trên, một đơn vị kiểm toán độc lập sẽ được mời đánh giá. Nếu mọi thứ đáp ứng yêu cầu, công ty sẽ nhận được báo cáo SOC 2 – minh chứng rằng họ đang quản lý dữ liệu khách hàng một cách an toàn và đáng tin cậy.

Tại sao SOC 2 lại quan trọng đối với các công ty SaaS

SOC 2 đóng vai trò rất quan trọng đối với các công ty SaaS (Software as a Service) vì những lý do sau:

1. Tạo dựng niềm tin với khách hàng

Các công ty SaaS thường xử lý và lưu trữ dữ liệu nhạy cảm của khách hàng trên nền tảng đám mây. Báo cáo SOC 2 chứng minh rằng công ty có các biện pháp bảo mật nghiêm ngặt, giúp khách hàng yên tâm rằng dữ liệu của họ được bảo vệ an toàn.

2. Lợi thế cạnh tranh trong bán hàng B2B

Nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là khách hàng doanh nghiệp lớn (enterprise), yêu cầu bắt buộc đối tác phải có chứng chỉ SOC 2 mới ký hợp đồng. Việc có báo cáo SOC 2 giúp công ty SaaS đẩy nhanh quá trình bán hàng và vượt qua các vòng đánh giá bảo mật.

Tiêu chuẩn SOC 2

3. Thúc đẩy tăng trưởng & mở rộng quy mô

SOC 2 là một tiêu chuẩn được quốc tế công nhận. Việc sở hữu chứng chỉ này giúp các công ty SaaS mở rộng sang các thị trường mới dễ dàng hơn, vì đã có bằng chứng về việc tuân thủ quy định và quản trị rủi ro phù hợp.

4. Cải thiện nội bộ & giảm thiểu rủi ro

Quá trình đạt được SOC 2 buộc doanh nghiệp phải kiểm tra, cải tiến và chuẩn hóa các quy trình bảo mật nội bộ – từ quản lý truy cập, mã hóa dữ liệu đến giám sát hệ thống. Điều này giúp giảm thiểu nguy cơ rò rỉ dữ liệu, vi phạm bảo mật hoặc gián đoạn dịch vụ.

5. Tuân thủ các yêu cầu pháp lý và ngành

SOC 2 không thay thế cho các quy định pháp lý như GDPR hay HIPAA, nhưng việc tuân thủ SOC 2 cho thấy công ty đang đi đúng hướng trong việc bảo vệ quyền riêng tư và dữ liệu người dùng, giúp dễ dàng đáp ứng các yêu cầu khác khi cần.


SOC 2 có phải là yêu cầu bắt buộc đối với công ty SaaS không?

Câu trả lời là không – hiện tại không có quy định pháp lý nào bắt buộc các công ty SaaS phải có chứng chỉ SOC 2. Tuy nhiên, nếu sản phẩm của bạn liên quan đến việc xử lý dữ liệu khách hàng, đặc biệt trong các ngành như tài chính, y tế, pháp lý, hoặc các lĩnh vực chịu sự giám sát chặt chẽ, thì khả năng cao bạn sẽ sớm đối mặt với yêu cầu này từ phía khách hàng.

Điều đáng chú ý là yêu cầu SOC 2 thường không được đưa ra một cách trực tiếp. Thay vì hỏi thẳng “Bạn có báo cáo SOC 2 không?”, các bên mua thường sẽ gửi đến bạn bảng câu hỏi bảo mật, danh sách đánh giá rủi ro hoặc tiêu chí phê duyệt nhà cung cấp. Dưới những hình thức này, họ muốn biết liệu bạn có kiểm soát truy cập chặt chẽ, giám sát hệ thống liên tục, và có quy trình xử lý sự cố bài bản hay không.

Trong tình huống đó, việc có báo cáo SOC 2 giống như một “tấm vé thông hành” – giúp bạn trả lời tất cả các câu hỏi đó chỉ bằng một tài liệu duy nhất, thay vì phải chứng minh mọi thứ từ đầu.

>>> Chi phí chứng nhận SOC 2 bao nhiêu? Yếu tố nào ảnh hưởng đến giá?


Yêu cầu tuân thủ SOC 2 đối với công ty SaaS

SOC 2 được xây dựng dựa trên 5 nguyên tắc tin cậy (Trust Services Criteria – trước đây gọi là Tiêu chí Dịch vụ Tin cậy). Mỗi nguyên tắc đại diện cho một nhóm kiểm soát mà các công ty SaaS cần thiết lập và duy trì để đảm bảo tính an toàn và tin cậy của hệ thống.

  • Bảo mật (Security) là tiêu chí bắt buộc trong mọi báo cáo SOC 2. Nó phản ánh năng lực của doanh nghiệp trong việc ngăn chặn truy cập trái phép vào hệ thống – thông qua các biện pháp như tường lửa, xác thực đa yếu tố (MFA), bảo vệ thiết bị đầu cuối, và kiểm tra an ninh định kỳ.
  • Tính khả dụng (Availability) đánh giá khả năng duy trì hoạt động ổn định của hệ thống, ngay cả khi gặp sự cố. Điều này đòi hỏi các chiến lược như sao lưu dữ liệu, chuyển đổi dự phòng, và kiểm tra hiệu suất hạ tầng để giảm thiểu thời gian gián đoạn.
  • Tính toàn vẹn trong xử lý (Processing Integrity) đảm bảo rằng hệ thống hoạt động đúng như dự kiến – không có lỗi hoặc thay đổi ngoài ý muốn. Các yếu tố liên quan bao gồm kiểm soát phiên bản phần mềm, theo dõi thay đổi hệ thống và quy trình xác thực tự động.
  • Tính bảo mật (Confidentiality) tập trung vào việc bảo vệ thông tin nhạy cảm. Điều này đòi hỏi quyền truy cập được phân quyền theo vai trò, áp dụng tiêu chuẩn mã hóa, và kiểm soát nghiêm ngặt việc xử lý dữ liệu hạn chế.
  • Quyền riêng tư (Privacy) áp dụng khi doanh nghiệp thu thập, lưu trữ hoặc xử lý dữ liệu cá nhân. Các kiểm soát cần phản ánh đúng những gì đã nêu trong chính sách quyền riêng tư – từ thời điểm thu thập, sử dụng, lưu trữ đến khi xóa bỏ thông tin.

Trong số các nguyên tắc trên, Bảo mật luôn là nền tảng bắt buộc trong mọi báo cáo SOC 2. Các tiêu chí còn lại sẽ được áp dụng tùy theo loại dữ liệu bạn xử lý và yêu cầu cụ thể từ khách hàng hoặc ngành nghề. Phần lớn các công ty SaaS thường bắt đầu với Bảo mật, sau đó mở rộng sang các nguyên tắc khác khi phát sinh nhu cầu từ hợp đồng, kiểm toán hoặc các tiêu chuẩn ngành.

Tiêu chuẩn SOC 2


Quy trình kiểm toán SOC 2 dành cho công ty SaaS: Từng bước cụ thể

Việc tuân thủ SOC 2 không chỉ đơn thuần là một bài kiểm tra bảo mật – đó là cả một quy trình gồm nhiều bước nhằm đảm bảo hệ thống và dữ liệu khách hàng của bạn được bảo vệ đúng chuẩn. Dưới đây là các bước điển hình để chuẩn bị cho một cuộc kiểm toán SOC 2:

Bước 1: Xác định phạm vi áp dụng

Trước tiên, hãy làm rõ phạm vi các hệ thống liên quan đến dữ liệu khách hàng – từ hạ tầng đám mây (như AWS, GCP), các công cụ CI/CD (GitHub Actions, Jenkins), kho mã nguồn, nền tảng hỗ trợ, đến hệ thống nhân sự và các nhà cung cấp danh tính (IdP). Nếu dữ liệu khách hàng đi qua hệ thống nào, thì hệ thống đó cần được đưa vào phạm vi kiểm soát.

Bên cạnh đó, bạn cần xác định loại kiểm toán:

  • SOC 2 Type I: đánh giá thiết kế biện pháp kiểm soát tại một thời điểm cụ thể.
  • SOC 2 Type II: đánh giá hiệu quả hoạt động của biện pháp kiểm soát trong một khoảng thời gian (thường 3–12 tháng).

Bước 2: Phân tích khoảng trống

Không phải mọi quy trình hay chính sách bảo mật hiện có đều đạt chuẩn. Một số kiểm soát có thể chưa được triển khai, hoặc đã có nhưng chưa thực sự thực hiện. Hãy rà soát hệ thống, đối chiếu thực tiễn với chính sách hiện hành, phân định rõ trách nhiệm và đảm bảo các biện pháp kiểm soát có thể được kiểm tra và truy vết.

Tiêu chuẩn SOC 2

Bước 3: Liệt kê và hợp thức hóa các biện pháp kiểm soát hiện có

Nhiều nhóm kỹ thuật đã thực hiện các biện pháp bảo mật mà chưa chính thức hóa thành chính sách kiểm soát – ví dụ như sử dụng MFA, phân quyền truy cập theo vai trò, ghi log sự kiện, hay giám sát hệ thống. Những yếu tố này hoàn toàn có thể được công nhận là biện pháp kiểm soát hợp lệ trong SOC 2, miễn là được ghi chép và gán quyền sở hữu rõ ràng.

So sánh các kiểm soát này với các nguyên tắc tin cậy (TSC) bạn dự định áp dụng và đảm bảo có người chịu trách nhiệm chính cho mỗi biện pháp – người có thể giải thích và cung cấp bằng chứng nếu cần.

Bước 4: Thu thập bằng chứng

Việc thu thập bằng chứng thường là phần khó khăn nhất – không phải vì phức tạp, mà vì dữ liệu thường bị phân tán ở nhiều nơi. Bạn sẽ cần cung cấp log hệ thống, ảnh chụp màn hình, biên bản phê duyệt hoặc báo cáo tự động, tất cả ở định dạng có thể kiểm tra được.

  • Với Type I, chỉ cần ảnh chụp nhanh về trạng thái hiện tại.
  • Với Type II, bạn phải cung cấp chuỗi bằng chứng liên tục, cho thấy kiểm soát được thực thi ổn định trong suốt thời gian đánh giá.

Lập kế hoạch từ sớm sẽ giúp bạn tránh được việc gấp rút gom tài liệu sau này.

Bước 5: Chọn kiểm toán viên phù hợp

Hãy chọn đơn vị kiểm toán được ủy quyền phát hành báo cáo SOC 2 và có kinh nghiệm cụ thể trong ngành SaaS. Tìm hiểu cách họ tiếp cận môi trường cloud-native, hỏi về khách hàng tương tự mà họ từng làm việc cùng, và cách họ diễn giải các nguyên tắc tin cậy trong bối cảnh thực tế.

Một số công ty kiểm toán làm việc hiệu quả và linh hoạt, trong khi số khác áp dụng quy trình máy móc. Việc lựa chọn đúng đối tác sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến tốc độ triển khai và độ mượt của toàn bộ quy trình.

Bước 6: Đánh giá mức độ sẵn sàng (Readiness Assessment)

Trước khi bước vào kiểm toán chính thức, bạn nên thực hiện một đánh giá nội bộ để xác định các điểm yếu còn tồn tại. Đây là cơ hội để kiểm tra mức độ hoàn chỉnh của chính sách, độ nhất quán trong thực thi, và khả năng cung cấp bằng chứng.

Bạn có thể phát hiện:

  • Các log chưa đầy đủ
  • Chính sách và thực tế không khớp nhau
  • Các kiểm soát không có người phụ trách rõ ràng
  • Tốt nhất là khắc phục những điều này trước khi kiểm toán viên chính thức vào cuộc.

Bước 7: Tiến hành kiểm toán

Khi kiểm toán viên gửi yêu cầu đầu tiên (truy cập, bằng chứng, v.v.), quá trình kiểm toán bắt đầu. Họ sẽ xem xét hệ thống, đánh giá từng biện pháp kiểm soát, và có thể yêu cầu làm rõ trong suốt quá trình.

  • Type I: đánh giá thiết kế kiểm soát tại một thời điểm.
  • Type II: xác minh kiểm soát có được thực thi hiệu quả và nhất quán trong thời gian dài.

Sau khi hoàn tất, kiểm toán viên sẽ gửi dự thảo báo cáo để bạn rà soát lần cuối. Nếu không có gì cần chỉnh sửa, báo cáo chính thức sẽ được ban hành. Thông thường, báo cáo này có hiệu lực trong vòng 12 tháng và có thể ghi nhận ngoại lệ nếu phát hiện điểm chưa tuân thủ.


Chi phí kiểm toán SOC 2 cho SaaS là bao nhiêu?

Không có con số cụ thể nào cho chi phí tuân thủ SOC 2. Chi phí này phụ thuộc vào loại hình kiểm toán, công ty kiểm toán bạn hợp tác và mức độ trưởng thành của môi trường kiểm soát.

Kiểm toán Loại I thường có chi phí từ 10.000 đến 25.000 đô la. Kiểm toán Loại II thường có chi phí cao hơn—khoảng từ 25.000 đến 50.000 đô la là mức phổ biến. Con số này chỉ dành cho kiểm toán viên. Chưa bao gồm thời gian nội bộ bạn sẽ dành cho việc chuẩn bị bằng chứng, sửa chữa các lỗ hổng hoặc thực hiện kiểm tra tính sẵn sàng.

Các nhóm xử lý công tác chuẩn bị khác nhau. Một số thuê chuyên gia tư vấn để lấp đầy khoảng trống kỹ năng. Số khác tự quản lý mọi thứ hoặc dựa vào tự động hóa để giảm bớt công sức thủ công và đảm bảo chi phí có thể dự đoán được.

Nếu bạn xây dựng từ đầu, hãy chuẩn bị đầu tư nhiều thời gian, nhân lực và ngân sách hơn. Nhưng nếu hầu hết các biện pháp kiểm soát đã có sẵn và bạn có người quản lý quy trình, việc kiểm toán sẽ ít tốn kém hơn nhiều so với những con số trên.

>>> Tiêu chuẩn SOC 2 dành cho đám mây


Dịch vụ chứng nhận SOC 2 CỦA SQC Certification

SQC Certification Vietnam là thành viên của SQC Certification India và sự hiện diện toàn cầu, bao gồm Việt Nam. Chúng tôi tự hào đồng hành cùng hàng nghìn doanh nghiệp trên hành trình khẳng định vị thế và hội nhập quốc tế.

Tại SQC Certification Vietnam, chúng tôi tự hào về việc chứng nhận các tổ chức và thúc đẩy văn hóa cải tiến liên tục thông qua các chương trình Đánh giá và Đào tạo các Hệ thống quản lý tiên tiến. SQC Certification Vietnam đã và đang là lựa chọn tin cậy của nhiều tổ chức lớn nhỏ trên toàn quốc trong việc đạt chứng nhận SOC 2.

tiêu chuẩn SOC 2

Chúng tôi sở hữu đội ngũ chuyên gia trong và ngoài nước hàng đầu giàu kinh nghiệm sẽ mang lại giá trị thực tiễn và trải nghiệm chuyên nghiệp nhất cho khách hàng.

Khách hàng sử dụng dịch vụ SQC Certification Việt Nam sẽ nhận được:

  • Quy trình đánh giá khoa học, minh bạch, chuyên nghiệp
  • Thủ tục nhanh gọn, hỗ trợ tối đa trong suốt quá trình chứng nhận
  • Báo giá trọn gói, không phát sinh chi phí ngoài dự kiến
  • Dịch vụ hỗ trợ 24/7 – Đồng hành tận tâm, trách nhiệm
  • Chính sách hậu mãi hấp dẫn – Ưu đãi dành riêng cho khách hàng thân thiết

Hãy để SQC Certification Vietnam giúp doanh nghiệp bạn chạm tới những tiêu chuẩn quốc tế một cách chuyên nghiệp và bền vững.