Tin Tổng Hợp, Tin Tức

Sổ tay môi trường ISO 14001 là gì?

Sổ tay môi trường ISO 14001 là một trong những tài liệu quan trọng khi doanh nghiệp xây dựng hệ thống EMS theo ISO 14001:2015. Tài liệu này đóng vai trò nền tảng mô tả chi tiết quy trình và thủ tục vận hành mà còn thể hiện rõ chính sách, mục tiêu cùng cam kết của doanh nghiệp đối với công tác bảo vệ môi trường. Bài viết này, cùng SQC Certification đi khám phá nội dung chi tiết của sổ tay môi trường ISO 14001 qua bài viết dưới đây.

sổ tay môi trường là gì
sổ tay môi trường là gì

Khái niệm sổ tay môi trường ISO 14001

Sổ tay môi trường ISO 14001 là tài liệu tổng hợp toàn diện về hệ thống quản lý môi trường, bao gồm từ khâu xây dựng chính sách, thiết lập mục tiêu cho đến triển khai hoạt động và đánh giá hiệu quả. Đây là tài liệu linh hoạt, có thể điều chỉnh phù hợp với đặc thù và quy mô của từng tổ chức, nhưng vẫn phải đảm bảo các yếu tố cốt lõi để đáp ứng đầy đủ yêu cầu của tiêu chuẩn ISO 14001.

Tầm quan trọng của sổ tay môi trường ISO 14001?

Bộ sổ tay môi trường ISO 14001 được ví như là “bản đồ” dẫn đường cho toàn bộ hoạt động quản lý môi trường của doanh nghiệp. Nó giúp thống nhất quy trình, đảm bảo tuân thủ pháp luật, nâng cao hiệu quả vận hành, giảm thiểu rủi ro môi trường và thể hiện rõ cam kết của doanh nghiệp đối với phát triển bền vững. Đây cũng là công cụ hỗ trợ đánh giá, cải tiến liên tục và nâng cao uy tín trong mắt khách hàng, đối tác. Tầm quan trọng của chúng được thể hiện như:

  • Hướng dẫn thực hiện: Cung cấp lộ trình và yêu cầu rõ ràng về chính sách, thủ tục, quy trình để đạt các mục tiêu môi trường.
  • Cơ sở đánh giá & cải tiến: Giúp đo lường hiệu quả hoạt động, xác định điểm mạnh, điểm yếu và cơ hội cải tiến.
  • Quản lý thông tin tập trung: Gom toàn bộ dữ liệu quản lý môi trường vào một tài liệu duy nhất, dễ tra cứu và quản lý.
  • Nâng cao hiệu quả: Tạo khuôn khổ thống nhất, giúp giảm rủi ro môi trường và tiết kiệm chi phí.
  • Đảm bảo tuân thủ pháp luật: Giúp doanh nghiệp đáp ứng yêu cầu pháp lý, tránh rủi ro và xử phạt.
  • Cải thiện hình ảnh: Thể hiện cam kết bảo vệ môi trường, nâng cao uy tín và sức hút với khách hàng.
  • Hỗ trợ đào tạo: Là tài liệu tham khảo hữu ích cho chương trình đào tạo nội bộ.

>> FQA: Các câu hỏi về ISO 14001 thường gặp

 

sổ tay môi trường

Nội dung chính của sổ tay môi trường ISO 14001

  1. Giới thiệu

Phần mở đầu này cung cấp một bức tranh toàn cảnh về tổ chức và hiện trạng đang có. Những thông tin thường sẽ thể hiện chính là tên, địa chỉ, lĩnh vực kinh doanh và quy mô hoạt động. Bên cạnh đó, phần này còn làm rõ phạm vi áp dụng của hệ thống quản lý môi trường, giúp xác định rõ những hoạt động và quá trình sản xuất nào sẽ được đưa vào quản lý.

  1. Chính sách môi trường

Phần chính sách về môi trường có đưa ra những cam kết của tổ chức trong việc bảo vệ môi trường cũng như phát triển bền vững. Với những tổ chức có tiến hành thiết lập một hệ thống mục tiêu và chỉ tiêu về môi trường thì các doanh nghiệp cũng cần phải cải thiện về hiệu quả của hoạt động môi trường của doanh nghiệp bạn.

  1. Kế hoạch quản lý môi trường

Để thực hiện những mục tiêu môi trường đã đề ra, doanh nghiệp cần xây dựng một kế hoạch hành động cụ thể và hiệu quả. Kế hoạch này sẽ tập trung vào bốn nội dung chính sau:

  • Xác định và đánh giá các tác động môi trường tiềm ẩn trong quá trình hoạt động của doanh nghiệp.
  • Thiết lập các mục tiêu và chỉ tiêu môi trường rõ ràng, đo lường được.
  • Xây dựng các kế hoạch hành động chi tiết, với các mốc thời gian và người chịu trách nhiệm cụ thể.
  • Thường xuyên theo dõi, đánh giá và điều chỉnh kế hoạch để đảm bảo đạt được hiệu quả cao nhất.

  1. Hệ thống quản lý môi trường

Một hệ thống quản lý môi trường cần được hoạt động hiệu quả thì tổ chức đó cần phải thiết lập một quy trình, thủ tục cụ thể bao gồm:

  • Kế hoạch kiểm soát tài liệu
  • Kế hoạch kiểm soát hoạt động
  • Kế hoạch kiểm soát sản phẩm và dịch vụ
  • Kế hoạch kiểm soát sự không phù hợp
  • Kế hoạch kiểm soát nội dung tài liệu
  • Kế hoạch kiểm soát đầu vào bên ngoài
  • Kế hoạch kiểm soát đầu ra bên ngoài
  • Kế hoạch đánh giá nội bộ
  • Kế hoạch cải tiến liên tục
  • …

  1. Tài liệu và hồ sơ

Hệ thống tài liệu hồ sơ cung cấp cho tổ chức của bạn một danh sách đầy đủ các loại văn bản, hồ sơ cũng như hệ thống thông tin tài liệu trực quan đến hệ thống EMS mà tổ chức đang hướng đến.

  1. Kiểm soát tài liệu và hồ sơ

Mô tả cách thức doanh nghiệp kiểm soát chất lượng và nội dung của các hồ sơ liên quan đến hệ thống bảo vệ môi trường.

  1. Kiểm soát hoạt động

Phần này tổ chức có đưa ra được cách mà họ áp dụng các quy trình quản lý môi trường nhằm đảm bảo rằng tất cả các hoạt động sản xuất, kinh doanh cần phải được tuân thủ theo đúng bộ tiêu chuẩn về bảo vệ môi trường.

  1. Kiểm soát sản phẩm và dịch vụ

Về thành phần này có đưa ra việc kiểm soát chất lượng sản phẩm, dịch vụ có ảnh hưởng đến môi trường và những biện pháp, kế hoạch đi kèm để bảo vệ môi trường.

  1. Kiểm soát sự không phù hợp

Phần này trình bày chi tiết các bước mà doanh nghiệp thực hiện để giải quyết các vấn đề phát sinh trong quá trình vận hành hệ thống quản lý môi trường, nhằm đảm bảo hệ thống luôn hoạt động hiệu quả.

  1. Kiểm soát nội dung tài liệu

Mục kiểm soát nội dung tài liệu rất quan trọng vì chúng giúp doanh nghiệp đảm bảo tính chính xác, cập nhật và thống nhất thông tin.

  1. Kiểm soát đầu vào bên ngoài

Phần này trình bày chi tiết các biện pháp mà doanh nghiệp thực hiện để quản lý và kiểm soát các nguồn cung ứng bên ngoài, nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường

  1. Kiểm soát đầu ra bên ngoài

Phần này tập trung vào việc làm thế nào để doanh nghiệp có thể giảm thiểu ô nhiễm môi trường thông qua việc kiểm soát chặt chẽ các đầu ra, như nước thải, khí thải và chất thải rắn.

  1. Đánh giá nội bộ

Quá trình kiểm tra đánh giá nội bộ được thực hiện nhằm đảm bảo rằng tất cả các quy trình và hoạt động của doanh nghiệp đều tuân thủ các tiêu chuẩn môi trường đã đề ra.

  1. Cải tiến liên tục

Đây là phần khá quan trọng có trình bày chi tiết về các hoạt động mà tổ chức cần được thực hiện nhằm nâng cấp và hoàn thiện không ngừng về hệ thống quản lý môi trường, nhằm đạt được hiệu quả cao hơn trong việc bảo vệ môi trường.

>>> 5 nguyên tắc cơ bản của ISO 14001:2015

Hướng dẫn viết sổ tay môi trường ISO 14001

Bước 1: Hiểu rõ tiêu chuẩn ISO 14001

Tổ chức của bạn cần phải hiểu rõ và nghiên cứu kỹ bộ tiêu chuẩn ISO 14001;2015 đặc biệt là các yêu cầu của hệ thống tài liệu hóa hệ thống EMS. Tổ chức cần phải xác định phạm vi, quyết định tốt phạm vi áp dụng của bộ tiêu chuẩn hệ thống quản lý môi trường, có bao gồm các hoạt động, sản phẩm cũng như dịch vụ sẽ được quản lý tốt.

Bước 2: Xây dựng chính sách môi trường

  • Phản ánh cam kết: Chính sách môi trường phải thể hiện cam kết của ban lãnh đạo trong việc bảo vệ môi trường và tuân thủ pháp luật.
  • Sửa đổi phù hợp: Chính sách cần được xem xét và sửa đổi định kỳ để phù hợp với sự thay đổi của tổ chức và yêu cầu pháp lý.

sổ tay môi trường là gì

Bước 3: Xác định các yếu tố môi trường

Tổ chức của bạn cần phải nhận diện được các tác động của môi trường bằng việc xác định các tác động của môi trường cũng như thực tế của các hoạt động sản phẩm và dịch vụ.

Tổ chức của bạn còn cần phải có đưa ra những đánh giá về rủi ro và mức độ nghiêm trọng cũng như khả năng xảy ra các tác động về môi trường nhằm xác định tốt các rủi ro cần phải kiểm soát.

Bước 4: Thiết lập các mục tiêu và chỉ tiêu

Tổ chức của bạn cần đo lường một cách hiệu quả việc thiết lập các mục tiêu cụ thể để đo lường được thời hạn nhằm đánh giá hiệu quả của hệ thống quản lý môi trường. Những mục tiêu cũng như các chỉ tiêu cần phải phù hợp với các chính sách của môi trường đã đề ra.

Bước 5: Xây dựng các quy trình

Tổ chức của bạn cần phải mô tả một cách chi tiết các quy trình có liên quan đến một hệ thống quản lý môi trường. Thông thường chúng bao gồm quy trình quản lý tài liệu, quy trình kiểm soát tốt các hoạt động vận hành cũng như các quy trình quản lý sự cố môi trường một cách hiệu quả nhất.

Bước 6: Xác định các vai trò và trách nhiệm

Việc các doanh nghiệp của bạn cần phải xác định một cách rõ ràng vai trò cũng như trách nhiệm của từng cá nhân và một bộ phận trong việc thực hiện tốt hệ thống quản lý môi trường.

Bước 7: Xây dựng các biểu mẫu

Thiết kế các biểu mẫu cần thiết để thu thập, ghi chép và lưu trữ thông tin liên quan đến hệ thống quản lý môi trường.

Bước 8: Soạn thảo sổ tay môi trường

Soạn thảo tốt các thông tin một cách logic và dễ hiểu. Thông thường thì một bộ sổ tay môi trường thường sẽ có:

  • Trang bìa: Tên công ty, tên sổ tay, ngày ban hành.
  • Mục lục: Danh sách các chương và mục.
  • Phần giới thiệu: Mục đích, phạm vi áp dụng của sổ tay.
  • Chính sách môi trường.
  • Các yếu tố môi trường và đánh giá rủi ro.
  • Mục tiêu và chỉ tiêu môi trường.
  • Quy trình.
  • Vai trò và trách nhiệm.
  • Các biểu mẫu.
  • Phụ lục (nếu có).

Bước 9: Kiểm tra và phê duyệt

  • Đảm bảo tính chính xác: Kiểm tra kỹ lưỡng nội dung sổ tay môi trường trước khi phê duyệt.
  • Phê duyệt bởi ban lãnh đạo: Sổ tay môi trường cần được phê duyệt bởi ban lãnh đạo cao nhất của tổ chức.

>>> Đánh giá rủi ro môi trường trong ISO 14001:2015

Hãy để SQC Certification Việt Nam giúp doanh nghiệp bạn đạt chứng nhận ISO 14001:2015 để chạm tới những tiêu chuẩn quốc tế một cách chuyên nghiệp và bền vững.

Bạn muốn Chuyên gia hỗ trợ

Đăng kí để kết nối trực tiếp với chuyên gia của chúng tôi !