Khi doanh nghiệp tìm hiểu và áp dụng bộ tiêu chuẩn Quản lý chất lượng QMS khá nhiều người còn lầm tưởng giữa ISO 9000 và ISO 9001 là một? Họ có thắc mắc sự giống và khác nhau giữa hai tiêu chuẩn ISO 9000 và ISO 9001. Để giải đáp vấn đề này được cặn kẽ thì ngày hôm nay SQC CERTIFICATION sẽ cùng bạn đi tìm hiểu khái niệm cũng như sự giống và khác nhau giữa hai bộ tiêu chuẩn này.

Tổng quan về bộ tiêu chuẩn ISO 9000
ISO 9000 là gì?
Bộ tiêu chuẩn ISO 9000 nằm trong hệ thống tiêu chuẩn ISO 9000 về hệ thống quản lý chất lượng.
Khác với ISO 9001, tiêu chuẩn ISO 9000 không đưa ra các yêu cầu để được chứng nhận mà đây là một tài liệu nền tảng giúp cho tổ chức của bạn hiểu rõ:
- Các thuật ngữ, khái niệm cơ bản về quản lý chất lượng
- Những nguyên tắc quản lý chất lượng cốt lõi (như định hướng khách hàng, sự lãnh đạo, cải tiến liên tục…)
- Cách hiểu thống nhất các thuật ngữ khi áp dụng tiêu chuẩn ISO 9001
Nói cách khác, ISO 9000 giống như cuốn từ điển hướng dẫn – giúp tổ chức có cơ sở vững chắc trước khi triển khai thực tế hệ thống QMS.
ISO 9001 là gì?
Bộ tiêu chuẩn ISO 9001 chính là trung tâm của bộ là trung tâm của toàn bộ bộ ISO 9000. Đây là tiêu chuẩn đưa ra các yêu cầu cụ thể để doanh nghiệp thiết lập, vận hành và cải tiến hệ thống quản lý chất lượng. ISO 9001:2015 là phiên bản mới nhất hiện nay và có thể áp dụng cho mọi loại hình tổ chức, bất kể quy mô hay lĩnh vực hoạt động.
So sánh ISO 9001 và ISO 9001
Điểm giống nhau
Cả 2 bộ tiêu chuẩn ISO 9000 và ISO 9001 hiện nay đều thuộc hệ thống tiêu chuẩn ISO 9000 có liên quan đến hệ thống Quản lý Chất lượng. Tiêu chuẩn ISO 9000 và tiêu chuẩn ISO 9001 đều g do Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc Tế (ISO) ban hành.
Về mặt cấu trúc thì thuật ngữ của cả hai tiêu chuẩn ISO 9000 và ISO 9001 được công nhận là giống nhau. Về cơ bản, cả hai song hành hỗ trợ cho nhau . Các thuật ngữ được định nghĩa trong tiêu chuẩn ISO 9000 sẽ giúp ích rất nhiều cho các tổ chức trong quá trình áp dụng và chứng nhận ISO 9001.
Phân biệt sự khác nhau giữa ISO 9000 và ISO 9001
Dù đều thuộc bộ tiêu chuẩn ISO 9000 về hệ thống quản lý chất lượng, nhưng ISO 9000 và ISO 9001 lại có những điểm khác biệt rõ ràng về mục tiêu, nội dung và phạm vi áp dụng. Cùng điểm qua 3 khía cạnh chính:
1. Tên gọi và phiên bản mới nhất
- ISO 9001:2015 có tên đầy đủ là: Hệ thống quản lý chất lượng – Các yêu cầu. Đây là tiêu chuẩn được sử dụng để đánh giá và cấp chứng nhận cho doanh nghiệp có hệ thống quản lý chất lượng đạt chuẩn.
- ISO 9000:2015 mang tên: Hệ thống quản lý chất lượng – Cơ sở và từ vựng. Tiêu chuẩn này không dùng để chứng nhận, mà chủ yếu cung cấp nền tảng kiến thức cho việc áp dụng ISO 9001.
2. Mục tiêu và phạm vi áp dụng
- ISO 9000 đóng vai trò là tài liệu tham khảo. Nó giải thích các khái niệm, định nghĩa và nguyên tắc cơ bản liên quan đến quản lý chất lượng, giúp tổ chức hiểu rõ bối cảnh và nội dung của các yêu cầu trong ISO 9001.
Nhờ đó, quá trình triển khai và đánh giá ISO 9001 sẽ trở nên mạch lạc, thống nhất hơn.
- ISO 9001, ngược lại, là tiêu chuẩn đưa ra các yêu cầu cụ thể mà doanh nghiệp cần đáp ứng khi xây dựng hệ thống quản lý chất lượng. Đây là căn cứ để tổ chức chứng nhận đánh giá tính hiệu quả và mức độ tuân thủ của hệ thống.
3. Nội dung trọng tâm
- ISO 9000 tập trung vào việc trình bày các nguyên tắc quản lý chất lượng và giải nghĩa chi tiết các thuật ngữ chuyên môn, tạo nền móng lý luận giúp doanh nghiệp hiểu đúng và áp dụng chính xác ISO 9001.
- Trong khi đó, ISO 9001 trình bày các yêu cầu bắt buộc, hướng dẫn cách thức thiết lập, vận hành, duy trì và cải tiến liên tục hệ thống quản lý chất lượng – từ chính sách, mục tiêu đến quy trình vận hành và đánh giá hiệu suất.
Doanh nghiệp nên chọn ISO 9000 hay ISO 9001 để áp dụng?
Hiện nay những tổ chức, doanh nghiệp đang tiến hành áp dụng hệ thống QMS thường có câu hỏi là doanh nghiệp của bạn nên áp dụng bộ tiêu chuẩn nào. Thực tế, hai tiêu chuẩn này không đối lập mà bổ trợ cho nhau, tuy nhiên mỗi tiêu chuẩn có mục đích và vai trò riêng trong hành trình xây dựng hệ thống quản lý chất lượng.
ISO 9001 – Sự lựa chọn thiết thực để triển khai và chứng nhận
Hiện nay với những mục tiêu của tổ chức, doanh nghiệp chính là cần thiết lập cho doanh nghiệp của bạn một hệ thống quản lý chất lượng cũng như đạt chuẩn quốc tế. Bộ tiêu chuẩn ISO 9001 sẽ chính là bộ tiêu chuẩn mà doanh nghiệp của bạn cần phải được áp dụng.
Việc triển khai ISO 9001 giúp tổ chức:
- Xác định và loại bỏ các hoạt động không tạo giá trị
- Chuẩn hóa và tối ưu quy trình làm việc
- Giảm lãng phí, nâng cao năng suất
- Tăng khả năng kiểm soát chất lượng sản phẩm/dịch vụ
- Nâng cao sự hài lòng của khách hàng và lợi thế cạnh tranh trên thị trường
Có thể thấy bộ tiêu chuẩn ISO 9001 hiện là tiêu chuẩn được áp dụng rộng rãi nhất. Đây không chỉ là “tấm giấy chứng nhận” mà còn là bộ khung quản lý giúp doanh nghiệp phát triển bền vững, chuyên nghiệp hơn trong mọi khâu vận hành.
ISO 9000 – Nền tảng kiến thức giúp triển khai hiệu quả ISO 9001
Mặc dù ISO 9000 không phải là tiêu chuẩn được dùng để chứng nhận, nhưng đây lại là tài liệu nền tảng quan trọng, cung cấp cho doanh nghiệp các thuật ngữ, khái niệm cũng như định nghĩa liên quan đến hệ thống Quản lý chất lượng. Với 7 nguyên tắc quản trị cốt lõi mà ISO 9001 cũng được xây dựng dựa trên đó.
Có thể thấy được, ISO 9000 giống như “kim chỉ nam” giúp tổ chức hiểu rõ và áp dụng đúng các điều khoản trong ISO 9001. Việc nắm vững thuật ngữ và cách hiểu thống nhất sẽ giúp đội ngũ nhân sự triển khai hệ thống hiệu quả, tránh sai sót trong diễn giải và thực hiện.
Áp dụng đồng thời ISO 9000 và ISO 9001 – Giải pháp tối ưu cho doanh nghiệp
Với nhiều tổ chức, doanh nghiệp mong muốn triển khai bài bản thì lời khuyên của SQC Certification là hãy áp dụng đồng bộ ISO 9001 và ISO 9000 để mang lại lợi ích và giải pháp tối ưu. ISO 9001 áp dụng thành công hệ thống QMS giúp tổ chức bạn đạt chứng nhận và ISO 9000 là tài liệu giúp cho tổ chức của bạn hiểu đúng cũng như vận hành ISO 9001 một cách hiệu quả nhât.
Sự kết hợp giữa hai tiêu chuẩn này sẽ mang lại giá trị cao nhất: vừa đảm bảo hệ thống quản lý chất lượng được thiết kế và triển khai đúng hướng, vừa giúp nâng cao nhận thức, năng lực của nhân sự trong toàn tổ chức.
>>> Sổ tay chất lượng ISO 9001:2015 là gì? Nội dung Sổ tay ISO 9001
Kết luận:
Hy vọng những chia sẻ của SQC CERTIFICATION trên đây đã giúp cho tổ chức của bạn hiểu hơn sự khác nhau của ISO 9001 và ISO 9000. Nếu doanh nghiệp có thắc mắc gì liên quan đến các tiêu chuẩn ISO, hãy liên hệ ngay với SQC CERTIFICATION để được hỗ trợ sớm nhất.
- Hotline: 0936396611
- Website: https://sqccert.com.vn/
- ĐĂNG KÝ NGAY: https://forms.gle/ydn9rzk5H7jrrf9g9