ISO 45001 là gì? Tiêu chuẩn An toàn sức khỏe nghề nghiệp

An toàn sức khỏe nghề nghiệp là nền tảng để xây dựng một lực lượng lao động ổn định và hiệu quả. Trong thời đại mà quyền lợi người lao động được đặt lên hàng đầu, các doanh nghiệp không thể đứng ngoài cuộc trong việc bảo vệ an toàn cho đội ngũ của mình. Tiêu chuẩn ISO 45001 hiện đang được áp dụng rộng rãi như một công cụ hữu hiệu giúp doanh nghiệp kiểm soát rủi ro, phòng ngừa tai nạn và nâng cao văn hóa an toàn tại nơi làm việc. Bài viết này SQC Certification xin chia sẻ đến bạn về bộ tiêu chuẩn ISO 45001 và những nội dung yêu cầu

---

ISO 45001 LÀ GÌ?

ISO 45001 là tiêu chuẩn quốc tế về Hệ thống quản lý An toàn và Sức khỏe nghề nghiệp, được Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế (ISO) công bố ngày 12/03/2018. Tiêu chuẩn này thiết lập một khuôn khổ toàn diện nhằm giúp doanh nghiệp xây dựng môi trường làm việc an toàn, giảm thiểu rủi ro tai nạn và bảo vệ sức khỏe người lao động

ISO 45001 không chỉ hỗ trợ cải thiện điều kiện làm việc mà còn giúp doanh nghiệp thể hiện cam kết với nhân viên, đối tác và khách hàng về trách nhiệm an toàn. Đây là phiên bản thay thế cho OHSAS 18001, với thời hạn chuyển đổi đến ngày 12/03/2021. ISO 45001 cũng có thể tích hợp linh hoạt với các hệ thống quản lý như ISO 9001 (chất lượng) và ISO 14001 (môi trường).

ISO 45001:2018 là gì?

ISO 45001:2018 là tiêu chuẩn quốc tế đầu tiên và duy nhất hiện nay dành cho Hệ thống quản lý An toàn và Sức khỏe nghề nghiệp, được ISO chính thức công bố vào ngày 12/03/2018.

Tiêu chuẩn này được xây dựng để thay thế OHSAS 18001 – bộ tiêu chuẩn trước đây do Viện Tiêu chuẩn Anh phát triển. Do đó, các doanh nghiệp đang áp dụng OHSAS 18001 cần thực hiện chuyển đổi sang ISO 45001.

Thời hạn chuyển đổi được quy định là 3 năm, kéo dài đến ngày 12/03/2021. Sau mốc thời gian này, mọi chứng nhận OHSAS 18001 không còn hiệu lực và doanh nghiệp bắt buộc phải tuân thủ theo ISO 45001.

Kết nối với chuyên gia

---

NHỮNG ĐIỂM KHÁC BIỆT GIỮA OHSAS 18001 VÀ ISO 45001? 

Khác biệt cốt lõi giữa OHSAS 18001 và ISO 45001 nằm ở phương pháp tiếp cận. Theo đó thì bộ tiêu chuẩn ISO 45001 hướng đến sự chủ động có đưa ra những yêu cầu cần doanh nghiệp phải nhận diện, đánh giá và kiểm soát các rủi ro tiềm ẩn trước khi chúng gây ra tai nạn. Ngược lại, bộ tiêu chuẩn OHSAS 18001 này hiện chỉ có tập trung vào phản ứng, xử lý rủi ro sau khi sự cố xảy ra.

Một số điểm nổi bật khác của ISO 45001 so với OHSAS 18001 bao gồm:

• Mục tiêu và đánh giá hiệu suất: Bộ tiêu chuẩn ISO 45001 có đưa ra các nhấn mạnh về việc thiết lập tốt các mục tiêu cụ thể để thúc đẩy cải tiến liên tục, bao gồm cả sự tham gia của người lao động, truyền thông và mua sắm.
• Cấu trúc hệ thống: Bộ tiêu chuẩn ISO 45001 hiện được sử dụng với cấu trúc Phụ lục SL – giống với các tiêu chuẩn ISO khác như ISO 9001 hay ISO 14001 – giúp tích hợp hệ thống dễ dàng hơn.
• Vai trò lãnh đạo: Tiêu chuẩn mới yêu cầu sự cam kết sâu rộng hơn từ lãnh đạo cấp cao trong việc lồng ghép an toàn – sức khỏe vào chiến lược quản lý chung của tổ chức.
• Quản lý rủi ro và cơ hội: ISO 45001 không chỉ xử lý mối nguy mà còn chủ động nhận diện cơ hội để nâng cao hiệu quả quản lý.
• Tham gia của người lao động và các bên liên quan: ISO 45001 đề cao vai trò của người lao động trong toàn bộ hệ thống, yêu cầu đào tạo và khuyến khích sự tham gia rộng rãi – điều mà OHSAS 18001 chưa làm rõ.

→ Với tất cả những thay đổi này đều thể hiện rõ được các bước tiến lớn trong tư duy và phương pháp quản lý an toàn lao động. Để chuyển đổi thành công sang ISO 45001, doanh nghiệp cần rà soát lại hệ thống hiện tại và có kế hoạch hành động phù hợp.

---

ĐỐI TƯỢNG ÁP DỤNG ISO 45001 LÀ GÌ? 

Hiện nay bộ tiêu chuẩn ISO 45001 được áp dụng cho khá nhiều loại hình doanh nghiệp khác nhau. Việc áp dụng ISO 45001 được coi là phù hợp với mọi loại hình doanh nghiệp từ các doanh nghiệp sản xuất, xây dựng cho đến các doanh nghiệp dịch vụ và tổ chức phi lợi nhuận hoặc các cơ quan nhà nước khác. Tất cả đều có thể triển khai tiêu chuẩn này nhằm cải thiện an toàn và sức khỏe nghề nghiệp.

Tiêu chuẩn đặc biệt phù hợp với các tổ chức:

• Có môi trường làm việc tiềm ẩn nguy cơ tai nạn lao động hoặc bệnh nghề nghiệp.
• Muốn tuân thủ quy định pháp luật về an toàn lao động.
• Hướng đến hình ảnh doanh nghiệp có trách nhiệm và phát triển bền vững.
• ISO 45001 giúp mọi tổ chức chủ động kiểm soát rủi ro, bảo vệ người lao động và nâng cao hiệu quả hoạt động.

Kết nối với chuyên gia

---

NỘI DUNG CÁC YÊU CẦU CỦA BỘ TIÊU CHUẨN ISO 45001:2018

Cũng giống như các bộ tiêu chuẩn ISO khác, ISO 45001:2018 cũng được thực hiện theo cấu trúc Cấu trúc bậc cao HLS (High-Level Structure) – hay còn gọi là Phụ lục SL. ISO 45001 có bao gồm 10 điều khoản tương đương với 10 yêu cầu mà tiêu chuẩn này doanh nghiệp cần đáp ứng:

1. Phạm vi áp dụng

2. Tài liệu viện dẫn

3. Thuật ngữ và định nghĩa

4. Bối cảnh của tổ chức (Clause 4)

• Hiểu rõ tổ chức và bối cảnh của tổ chức: Tổ chức của bạn cần xác định được các yếu tố bên trong và bên ngoài ảnh hưởng đến mục tiêu của hệ thống quản lý an toàn sức khỏe nghề nghiệp (OH&S).
• Hiểu nhu cầu và mong đợi của các bên quan tâm: Tổ chức cần phải đánh giá nhu cầu của người lao động, cơ quan quản lý, khách hàng, cộng đồng,…
• Xác định phạm vi hệ thống OH&S: Doanh nghiệp của bạn cần giới hạn hệ thống được áp dụng.
• Thiết lập hệ thống quản lý OH&S: Bao gồm cấu trúc, chính sách và quy trình cần thiết.

5. Lãnh đạo và cam kết (Clause 5)

• Lãnh đạo và cam kết của lãnh đạo cấp cao: Tổ chức của bạn cần phải đảm bảo sự hỗ trợ đầy đủ, chủ động trong việc triển khai và cải tiến hệ thống OH&S.
• Chính sách OH&S: Thiết lập, duy trì và truyền thông chính sách phù hợp.
• Vai trò, trách nhiệm và quyền hạn: Bạn cần phải phân công rõ ràng trong tổ chức.
• Tham vấn và tham gia của người lao động: Khuyến khích người lao động đóng góp ý kiến và tham gia vào các hoạt động OH&S.

6. Hoạch định (Clause 6)

• Hành động để giải quyết rủi ro và cơ hội: Nhận diện và xử lý các yếu tố ảnh hưởng đến mục tiêu OH&S.
• Nhận diện mối nguy và đánh giá rủi ro OH&S: Phân tích rủi ro, cơ hội, và thực hiện biện pháp kiểm soát.
• Xác định yêu cầu pháp luật và các yêu cầu khác.
• Lập mục tiêu OH&S và kế hoạch để đạt được: Xây dựng chỉ tiêu cụ thể, khả thi và đo lường được.

7. Hỗ trợ (Clause 7)

• Nguồn lực: Tổ chức của bạn cần phải đảm bảo một cách đầy đủ cũng như tốt các vấn đề về nhân lực, thiết bị, tài chính,…vv
• Năng lực: Đào tạo, huấn luyện và đánh giá năng lực nhân viên
• Nhận thức: Nhân viên hiểu rõ chính sách và vai trò của mình.
• Truyền thông: Nội bộ và bên ngoài phải được kiểm soát hiệu quả.
• Thông tin dạng văn bản: Tổ chức của bạn cần phải xây dựng, cập nhật và kiểm soát tài liệu.

8. Thực hiện (Clause 8)

• Lập kế hoạch và kiểm soát vận hành: Thực hiện các quy trình kiểm soát mối nguy.
• Loại bỏ mối nguy và giảm thiểu rủi ro OH&S.
• Quản lý thay đổi: Đánh giá và kiểm soát rủi ro phát sinh từ thay đổi.
• Mua sắm, nhà thầu và bên ngoài: Kiểm soát an toàn từ bên thứ ba.
• Ứng phó khẩn cấp: Xây dựng kế hoạch và tổ chức diễn tập định kỳ.

9. Đánh giá kết quả hoạt động (Clause 9)

• Theo dõi, đo lường, phân tích và đánh giá: Đo lường hiệu quả hệ thống OH&S.
• Đánh giá sự tuân thủ: Kiểm tra việc tuân thủ các quy định pháp luật.
• Đánh giá nội bộ: Thực hiện định kỳ để phát hiện điểm cần cải tiến.
• Xem xét của lãnh đạo: Đảm bảo sự phù hợp, đầy đủ và hiệu lực của hệ thống.

10. Cải tiến (Clause 10)

• Sự không phù hợp và hành động khắc phục: Ghi nhận và xử lý lỗi.
• Cải tiến liên tục: Nâng cao hiệu quả hệ thống thông qua phản hồi, phân tích và đổi mới.

---

HỆ THỐNG ISO 45001:2018 VÀ CÁC BƯỚC TRIỂN KHAI ÁP DỤNG

Hệ thống ISO 45001 là Hệ thống quản lý an toàn sức khỏe nghề nghiệp (OHSMS) bao gồm tập hợp các yếu tố có liên quan hoặc tương tác lẫn nhau của tổ chức để thiết lập chính sách, mục tiêu và các quá trình nhằm quản lý an toàn sức khỏe nghề nghiệp.

Để giúp xây dựng và áp dụng thành công Hệ thống này thì doanh nghiệp cần tiến hành triển khai theo các bước như sau:

Bước 1: Khảo sát & Đánh giá hiện trạng 

• Tổ chức của bạn cần xác định các hoạt động đang thực hiện liên quan đến an toàn – sức khỏe nghề nghiệp.
• Tổ chức, doanh nghiệp cần đánh giá mức độ tuân thủ pháp luật hiện hành.
• So sánh với yêu cầu của ISO 45001 để nhận diện các khoảng cách (gap analysis).

Bước 2: Lập kế hoạch triển khai

• Tổ chức của bạn cần phải thành lập ban ISO gồm đại diện lãnh đạo và các phòng ban liên quan.
• Xây dựng kế hoạch hành động chi tiết: mục tiêu, nhân sự, tiến độ, ngân sách.
• Đào tạo nhận thức ban đầu về ISO 45001 cho toàn bộ cán bộ, nhân viên.

Bước 3: Xây dựng hệ thống tài liệu

• Soạn thảo các tài liệu cần thiết theo yêu cầu của tiêu chuẩn:
• Chính sách OH&S
• Các quy trình, biểu mẫu kiểm soát rủi ro
• Hướng dẫn công việc, nhật ký an toàn
• Thiết lập hệ thống ghi nhận, lưu trữ và kiểm soát tài liệu.

Bước 4: Triển khai thực tế

• Áp dụng các quy trình đã xây dựng vào hoạt động hàng ngày.
• Triển khai nhận diện và đánh giá mối nguy, rủi ro và cơ hội cải tiến.
• Đào tạo chuyên sâu cho các bộ phận phụ trách OH&S, cấp quản lý.

Bước 5: Kiểm tra & Đánh giá nội bộ

• Tổ chức, doanh nghiệp của bạn cần phải đánh giá nội bộ (Internal Audit) theo đúng quy trình.
• Ghi nhận các điểm không phù hợp, khuyến nghị cải tiến.
• Tổ chức họp xem xét của lãnh đạo để ra quyết định cải tiến hệ thống.

Bước 6: Chứng nhận với tổ chức chứng nhận bên thứ 3

• Lựa chọn tổ chức chứng nhận phù hợp (được công nhận).
• Chuẩn bị tài liệu, hồ sơ và tổ chức đánh giá bên ngoài (Stage 1 & Stage 2).
• Khắc phục các điểm không phù hợp (nếu có) và nhận chứng chỉ ISO 45001.

Bước 7: Duy trì & cải tiến hệ thống

• Định kỳ thực hiện đánh giá nội bộ, huấn luyện nhân viên và cập nhật tài liệu.
• Đảm bảo hệ thống luôn phù hợp và cải tiến liên tục theo thực tế sản xuất.

---

LỢI ÍCH KHI DOANH NGHIỆP ÁP DỤNG ISO 45001:2018

Trong bối cảnh thị trường liên tục biến động và cạnh tranh ngày càng khốc liệt, thành công của doanh nghiệp không chỉ đến từ chất lượng sản phẩm hay dịch vụ, mà còn phụ thuộc vào việc xây dựng một môi trường làm việc an toàn, lành mạnh cho người lao động. Tiêu chuẩn ISO 45001 chính là công cụ hỗ trợ hiệu quả trong việc hiện thực hóa mục tiêu đó. Dưới đây là những lợi ích nổi bật khi doanh nghiệp áp dụng tiêu chuẩn này:

• Tăng cường nhận thức về an toàn lao động

Bộ tiêu chuẩn ISO 45001 giúp thúc đẩy tốt các văn hóa an toàn trong toàn tổ chức. Với những người lao động có thể chủ động hơn trong việc nhận diện và phòng ngừa tốt các rủi ro từ đó giúp hình thành tốt các thói quen làm việc một cách an toàn và có trách nhiệm hơn.

• Giảm thiểu tai nạn và thương tích

Nhờ các biện pháp kiểm soát rủi ro được thiết lập khoa học và chặt chẽ, số lượng sự cố và tai nạn lao động giảm đáng kể. Điều này không chỉ bảo vệ sức khỏe nhân viên mà còn giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí xử lý hậu quả và duy trì hoạt động ổn định.

• Nâng cao hiệu suất và tinh thần làm việc

Một môi trường làm việc an toàn thân thiện có thể giúp người lao động yên tâm làm việc và gắn bó lâu dài với tổ chức. Một đội ngũ khỏe mạnh và hài lòng sẽ là nền tảng cho hiệu suất cao và chất lượng bền vững.

• Thúc đẩy cải tiến liên tục

Tiêu chuẩn yêu cầu doanh nghiệp thường xuyên theo dõi, đánh giá và cải tiến hệ thống an toàn sức khỏe nghề nghiệp. Điều này giúp tổ chức phản ứng linh hoạt trước các thay đổi, giảm thiểu rủi ro và nâng cao khả năng thích ứng.

• Gia tăng uy tín và niềm tin thị trường

Chứng nhận ISO 45001 là minh chứng rõ ràng cho cam kết của doanh nghiệp trong việc bảo vệ người lao động. Điều này tạo dựng lòng tin từ khách hàng, đối tác và xã hội, đồng thời mở ra nhiều cơ hội hợp tác và phát triển

---

DỊCH VỤ CHỨNG NHẬN ISO 45001:2018 TẠI SQC CERTIFICATION

---